Roman Nowotarski „Umiejscowienie”

Umiejscowienie” to monograficzna wystawa malarstwa Romana Nowotarskiego – wieloletniego wykładowcy Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach i profesora zwyczajnego w tej uczelni. Wspólnie z  dr hab. Jakubem Adamkiem byłam kuratorem tej wystawy , która była prezentowana w Rondzie Sztuki w Katowicach od 12 października- 10 listopada 2018.
W swojej twórczości Nowotarski konsekwentnie podejmuje problematykę pejzażu jako osobistej topografii – obrazowania ujmującego doświadczanie przestrzeni jako poszukiwanie miejsca dla własnej obecności. Obrazowanie jest zatem dla artysty równoznaczne z umiejscowieniem – rozpoznaniem otaczających widoków świata i przetworzeniem ich na „przestrzenie do zamieszkania”, własne miejsca, w których nie można się zgubić. Miejsce bowiem, jako obszar rozciągnięty w przestrzeni euklidesowej stanowi dla niego punkt na mapie świadomości i pamięci.
Przedstawiane przez Nowotarskiego miejsca, choć mogą wydawać się bardziej lub mniej rozpoznawalne, nie mają swoich odpowiedników w realnym świecie – jego malarstwo nie ma w sobie nic z realizmu, kreowane przez niego światy są autoreferencyjne, a istniejące być może pierwowzory przedstawianych widoków zostały przez malarza poddane dekonstrukcji i przetworzeniu na autonomiczne jakości.

Industrialne pejzaże, weduty, miejskie zaułki, bramy, okna i podwórka stanowią elementy składni, z których artysta buduje opowieść o własnym doświadczeniu uchodźcy – jako ośmiolatek, na skutek wybuchu II Wojny Światowej, został wraz z rodziną wysiedlony z rodzinnej Worochty (Huculszczyzna). Wczesne dzieciństwo i młodość artysty upłynęły pod znakiem nieustającej wędrówki – zmieniających się widoków widzianych z okien pociągów, coraz to nowych, mijanych miejsc. Stąd też strategia dojrzałego twórcy polega na budowaniu przedstawienia z odłamków zapamiętanych i wyobrażonych widoków, na ich rozpoznawaniu, oswajaniu i układaniu na nowo.

Śląsk, a szczególnie pracownia na ostatnim piętrze zabrzańskiego wieżowca, stały się dla artysty miejscem stałego pobytu – miejscem bezpiecznym, przystanią. Mimo to w jego twórczości pozostają uchwytne symptomy doświadczenia nomadyzmu. Ciekawość świata podszyta niepokojem, osobliwa nostalgia a przede wszystkim potrzeba zatrzymania w kadrze nieubłaganie zmieniających się widoków.

Kuratorzy: Jola Jastrząb, Jakub Adamek

Fotorelacja z pracowni artysty

Niezwykłe były spotkania w pracowni prof. Romana Nowotarskiego, która przez lata użytkowania zamieniła się w przestrzenne dzieło sztuki.

Foto : Maciej Zborek

foto: Witold Skrzypek

Fotorelacja z wernisażu

foto: Witold Skrzypek

Dokumentacja wystawy

foto: Barbara Wójcik