Współsłuchanie
Współsłuchanie to projekt, który przeprowadziłam wspólnie z Martyną Łyko reżyserką teatralną w Areszcie Śledczym w Katowicach w ramach projektu do którego zaprosiła nas kuratorka Marta Lisok. Projekt ten miał swoją odsłonę w lipcu 2019 w Galerii BWA w Katowicach. Wszystkim naszym działaniom towarzyszył Wojciech Brzoska pracownik Aresztu a jednocześnie poeta i wokalista.
Warsztaty przeprowadziłyśmy w dniach 27- 31 maja 2019 roku z udziałem kobiet i mężczyzn odbywających kary pozbawienia wolności. Do realizacji działań wykorzystałyśmy sale wyposażone w stół i odpowiednią ilość krzeseł tak, by uczestnicy mogli usiąść wokół niego.
Założenia
Przystępując do opracowania koncepcji warsztatów/ spotkań w Areszcie Śledczym w Katowicach postanowiłyśmy przetransponować teorię głębokiego słuchania Pauline Oliveros na narzędzia, którymi posługujemy w naszej osobistej praktyce artystycznej – w teatrze (Łyko) i w sztukach wizualnych (Jastrząb).
Korzystając z doświadczeń Pauline Oliveros chcemy się odnieść do granicy pomiędzy rzeczywistością penitencjarną a rzeczywistością otwartą. Sztukę traktujemy jako aktywną formę przekraczania siebie i wychodzenia poza własne ograniczenia, co wydaje nam się szczególnie ciekawe w sytuacji przymusowego odosobnienia. Wykorzystując koncept deep listening mamy na celu poszukiwanie nieodkrytej sfery postrzegania i twórcze czerpanie z niej przy wykorzystaniu materiałów dźwiękowych, video, a także literackich. Jako proces przyjmujemy dialog oraz symultaniczne tworzenie osobistych ARTBOOKÓW.
Proste w założeniu zagadnienia, mają na celu wywołanie szczerych i spontanicznych reakcji i interakcji. SZCZEROŚĆ I WEJŚCIE WEWNĄTRZ SIEBIE TO PODSTAWA PRACY, ALE KŁAMSTWO TWÓRCZE TEŻ JEST OK.
KANWA DZIAŁAŃ: WSZYSTKIE NASZE DZIAŁANIA OPIERAJĄ SIĘ O FUNDAMENTALNE KIM JESTEM? W KONTEKŚCIE „GŁĘBOKIEGO SŁUCHANIA” W ROZUMIENIU: JA SŁYSZĄCY – JA SŁYSZANY
Proces
DZIEŃ PIERWSZY
- PREZENTACJA FILMU ARTYSTKA OBECNA MARINA ABRAMOWIC
- Jak rozumiemy te spotkania ? Jakie są nasze spotkania? Co w nich zachodzi? Jakie treści są przekazywane? Spotkanie jako wydarzenie werbalne i niewerbalne. SPOTKAJMY SIĘ. Spotkania improwizowane i inscenizowane w obrębie grupy.
- ODDECH wyciszenie, obecność w grupie
DRUGI DZIEŃ
- VIDEO punkt wyjścia do rozmowy – 1 Pauline Oliveros – ALBUM DEEP LISTENING
- JAK TO CZUJĘ? POTEM ROZMOWA O MUZYCE, WSPÓLNE SŁUCHANIE ULUBIONYCH KAWAŁKÓW. DLACZEGO TO LUBIĘ ? JAK TA MUZYKA WPŁYWA NA MOJE CIAŁO? A NA TWOJE?
- NASZ ODBIÓR MOŻE BYĆ INNY. JAK SIĘ CZUJĘ PO PRZESŁUCHANIU? Czy ktoś śpiewa? Gra na instrumencie? – wyjątkowy sposób słuchania i wyrażania się – do zgrania i wykorzystania w materiale
- ODDECH ćwiczenia oddechowe wsłuchiwanie się w siebie
DZIEŃ TRZECI
- SPACER po areszcie – Field recording – wszystkie dźwięki aresztu do zgrania i wykorzystania w materiale – co słyszymy tutaj? POEZJA co autor mówi, co chce abyśmy usłyszeli? (intencje na przykładzie poezji najlepiej)
- Rozmowa – Pejzaż dźwiękowy w okół nas. Co chcielibyśmy usłyszeć? Jakich dźwięków nam tutaj brakuje? Konkretnie. Jak na nas wpływają te dźwięki w ciele, a jakie wywołują skojarzenia?
- ODDECH ćwiczenia na wyciszenie wyciszenie
DZIEŃ CZWARTY
- WYJŚCIE DO BIBLIOTEKI – wybór tekstu w kontekście – wybieram, żeby przekazać co czuję głęboko w sobie
- PRZEDSTAWIENIE WYBRANEGO TEKSTU (może być jedno zdanie, może być wiersz, może być fragment prozy… artykułu, ale może być prywatnie – fragment listu, smsa, wiadomości na messnegerze, piosenki – w poezji i w w życiu szukamy słowa które usłyszeliśmy, które do nas przemówiły, dotarły – dzielimy się nimi i tym co w nich słyszymy. GŁOS jaki jest? Na podstawie recytacji. ROZMOWA o wierszach i usłyszanych w nich emocjach.
- ODDECH ĆWICZENIA aktorskie oddechowe
DZIEŃ PIĄTY
- PODSUMOWUJĄCY, NAKIEROWANY NA „JA”
- JAK SIĘ CZUJĘ/ CO CHCĘ POWIEDZIEĆ? / CO CHCĘ, ŻEBY BYŁO USŁYSZANE? CZEGO NIE MAM ODWAGI POWIEDZIEĆ? DO KOGO MÓWIĘ? DO OGÓŁU/ CZY DO KONKRETNEJ OSOBY? O SOBIE? CZY O OGÓLE? INTENCJE/ GŁOS. ĆWICZENIE – CO MOWI MOJE CIAŁO? JAK JE ODCZUWAM? ODDECH JAKI ON JEST ETC. JAK CIAŁO REAGUJE NA DŹWIĘKI (INSPIRACJA SONIC MEDITATIONS P. OLIVEROS)
- ODDECH świadomy oddech własny naturalny
Odniesienie do założeń
W odniesieniu do założeń wystawy „Głębokie Słuchanie” działanie w areszcie śledczym będzie:
- próbą emancypacji naszego indywidualnego wewnętrznego „ja” ponad tym co o sobie myślimy, jak nas widzą – zachęta do wydawania głosu, oraz zabierania głosu
- gestem antydyskryminacyjnym – głos oddany osadzonym, wykluczonym z szerokiego pola widzenia i działania
- Spacerem dźwiękowo-emocjonalnym po areszcie – usłyszeć niesłyszane
W założeniu w wyniku majowych sesji powstanie materiał ekspozycyjny audio i wizualny do zaprezentowania w ramach planowanej wystawy w Galerii BWA w Katowicach.
Dokumentacja warsztatów
fot: Barbara Kubska
foto: Barbara Wójcik