Współsłuchanie

Współsłuchanie to projekt, który przeprowadziłam wspólnie z Martyną Łyko reżyserką teatralną w Areszcie Śledczym w Katowicach w ramach projektu do którego zaprosiła nas kuratorka Marta Lisok. Projekt ten miał swoją odsłonę w lipcu 2019 w Galerii BWA w Katowicach. Wszystkim naszym działaniom towarzyszył Wojciech Brzoska pracownik Aresztu a jednocześnie poeta i wokalista.

Warsztaty przeprowadziłyśmy w dniach 27- 31 maja 2019 roku z udziałem kobiet i mężczyzn odbywających kary pozbawienia wolności. Do realizacji działań wykorzystałyśmy sale wyposażone w stół i odpowiednią ilość krzeseł tak, by uczestnicy mogli usiąść wokół niego.

Założenia

Przystępując do opracowania koncepcji warsztatów/ spotkań w Areszcie Śledczym w Katowicach postanowiłyśmy przetransponować teorię głębokiego słuchania Pauline Oliveros na narzędzia, którymi posługujemy w naszej osobistej praktyce artystycznej – w teatrze (Łyko) i w sztukach wizualnych (Jastrząb).

Korzystając z doświadczeń Pauline Oliveros chcemy się odnieść do granicy pomiędzy rzeczywistością penitencjarną a rzeczywistością otwartą. Sztukę traktujemy jako aktywną formę przekraczania siebie i wychodzenia poza własne ograniczenia, co wydaje nam się szczególnie ciekawe w sytuacji przymusowego odosobnienia. Wykorzystując koncept deep listening mamy na celu poszukiwanie nieodkrytej sfery postrzegania i twórcze czerpanie z niej przy wykorzystaniu materiałów dźwiękowych, video, a także literackich. Jako proces przyjmujemy dialog oraz symultaniczne tworzenie osobistych ARTBOOKÓW.

Proste w założeniu zagadnienia, mają na celu wywołanie szczerych i spontanicznych reakcji i interakcji. SZCZEROŚĆ I WEJŚCIE WEWNĄTRZ SIEBIE TO PODSTAWA PRACY, ALE KŁAMSTWO TWÓRCZE TEŻ JEST OK.

KANWA DZIAŁAŃ: WSZYSTKIE NASZE DZIAŁANIA OPIERAJĄ SIĘ O FUNDAMENTALNE KIM JESTEM? W KONTEKŚCIE „GŁĘBOKIEGO SŁUCHANIA” W ROZUMIENIU: JA SŁYSZĄCY – JA SŁYSZANY

Proces

DZIEŃ PIERWSZY

  • PREZENTACJA FILMU ARTYSTKA OBECNA MARINA ABRAMOWIC
  • Jak rozumiemy te spotkania ? Jakie są nasze spotkania? Co w nich zachodzi? Jakie treści są przekazywane? Spotkanie jako wydarzenie werbalne i niewerbalne. SPOTKAJMY SIĘ. Spotkania improwizowane i inscenizowane w obrębie grupy.
  • ODDECH wyciszenie, obecność w grupie

DRUGI DZIEŃ

  • VIDEO punkt wyjścia do rozmowy – 1 Pauline Oliveros – ALBUM DEEP LISTENING
  • JAK TO CZUJĘ? POTEM ROZMOWA O MUZYCE, WSPÓLNE SŁUCHANIE ULUBIONYCH KAWAŁKÓW. DLACZEGO TO LUBIĘ ? JAK TA MUZYKA WPŁYWA NA MOJE CIAŁO? A NA TWOJE?
  • NASZ ODBIÓR MOŻE BYĆ INNY. JAK SIĘ CZUJĘ PO PRZESŁUCHANIU?  Czy ktoś śpiewa? Gra na instrumencie? – wyjątkowy sposób słuchania i wyrażania się – do zgrania i wykorzystania w materiale
  • ODDECH ćwiczenia oddechowe wsłuchiwanie się w siebie

DZIEŃ TRZECI

  • SPACER po areszcie – Field recording – wszystkie dźwięki aresztu do zgrania i wykorzystania w materiale – co słyszymy tutaj? POEZJA co autor mówi, co chce abyśmy usłyszeli? (intencje na przykładzie poezji najlepiej)
  • Rozmowa – Pejzaż dźwiękowy w okół nas. Co chcielibyśmy usłyszeć? Jakich dźwięków nam tutaj brakuje? Konkretnie. Jak na nas wpływają te dźwięki w ciele, a jakie wywołują skojarzenia?
  • ODDECH ćwiczenia na wyciszenie wyciszenie

DZIEŃ CZWARTY

  • WYJŚCIE DO BIBLIOTEKI – wybór tekstu w kontekście – wybieram, żeby przekazać co czuję głęboko w sobie
  • PRZEDSTAWIENIE WYBRANEGO TEKSTU (może być jedno zdanie, może być wiersz, może być fragment prozy… artykułu, ale może być prywatnie – fragment listu, smsa, wiadomości na messnegerze, piosenki – w poezji i w w życiu szukamy słowa które usłyszeliśmy, które do nas przemówiły, dotarły – dzielimy się nimi i tym co w nich słyszymy. GŁOS jaki jest? Na podstawie recytacji. ROZMOWA  o wierszach i usłyszanych w nich emocjach.
  • ODDECH ĆWICZENIA aktorskie oddechowe

DZIEŃ PIĄTY

  • PODSUMOWUJĄCY, NAKIEROWANY NA „JA”
  • JAK SIĘ CZUJĘ/ CO CHCĘ POWIEDZIEĆ? / CO CHCĘ, ŻEBY BYŁO USŁYSZANE? CZEGO NIE MAM ODWAGI POWIEDZIEĆ? DO KOGO MÓWIĘ? DO OGÓŁU/ CZY DO KONKRETNEJ OSOBY? O SOBIE? CZY O OGÓLE? INTENCJE/ GŁOS. ĆWICZENIE – CO MOWI MOJE CIAŁO? JAK JE ODCZUWAM? ODDECH JAKI ON JEST ETC. JAK CIAŁO REAGUJE NA DŹWIĘKI (INSPIRACJA SONIC MEDITATIONS P. OLIVEROS)
  •  ODDECH świadomy oddech własny naturalny

Odniesienie do założeń

W odniesieniu do założeń wystawy „Głębokie Słuchanie” działanie w areszcie śledczym będzie:

  • próbą emancypacji naszego indywidualnego wewnętrznego „ja” ponad tym co o sobie myślimy, jak nas widzą – zachęta do wydawania głosu, oraz zabierania głosu
  • gestem antydyskryminacyjnym – głos oddany osadzonym, wykluczonym z szerokiego pola widzenia i działania
  • Spacerem dźwiękowo-emocjonalnym po areszcie – usłyszeć niesłyszane

W założeniu w wyniku majowych sesji powstanie materiał ekspozycyjny audio i wizualny do zaprezentowania w ramach planowanej wystawy w Galerii BWA w Katowicach.

Dokumentacja warsztatów

fot: Barbara Kubska

foto: Barbara Wójcik